لکنت زبان

 لکنت زبان  چیست؟

لکنت زبان در مشهد یا ناروانی گفتار، اختلالی در الگوی معمولی سخن گفتن است و می تواند شکل های متفاوتی داشته باشد.گرفتگی زبان اختلالی است: که در بیان گفتار سبب وقوع وقفه هایی در گفتار کودک می شود. این وقفه به دلیل ندانستن واژگان و یا نحوه تلفظ آن ها نیست

در تعریف کودکان مبتلا به لکنت زبان می توان چنین خلاصه نمود که آن ها بطور غیر طبیعی حروف و کلمات را تکرار می کنند که فاقد روانی و سلاست در گفتار می باشند. یا اینکه اختلال گفتاری در آن ها مربوط به وقفه های عضلانی است که هنگام تلفظ حروف و سیلاب ها عارض شده و مانع از شروع یا ادامه سخن می گردد. این لکنت و توقف تحمیلی معمولاً با تشنج، فشار وتقلا برای ادامه کلمات و سخن گفتن همراه است و به همین دلیل کودکی که لکنت دارد، گاهی بخشی از کلمه ای را با شدت تکرار نموده و یا از قسمتی از کلمات  را به طور ناقص رد شده  و سعی می کند به صحبت خود ادامه دهد.

در لکنت زبان، معمولاً مدت زمان وقفه در صحبت و فراوانی، توالی وقفه ها و نیز شدت و کثرت تکرارحروف یا کلمات و میزان فشار و کوشش عاطفی در تلفظ کلمات، به صورت های مختلف و به نسبت های متفاوت در میان کودکان و دانش آموزان مبتلا به لکنت زبان مشاهده می شود.

لکنت زبان یکی از نارسایی های تکلم است و عبارت است از مکث، تکرار، کشیدگی و به میان اندازی به ویژه در واحد های کوچک گفتاری( صدا، بخش و هجا) که موجب می شود زبان گفتاری آسیب ببیند و در مواردی با حرکات اضافی  سایر اندام ها از قبیل: پلک زدن، بیرون آوردن، کج کردن عضلات ناحیه گردن، تکان دادن دست و پا و یاانقباض عضلات صورت نیز همراه می شود.

در لکنتی ها عمدتا اشکال در صدا می باشد. لکنتی ها بین صداهای یک کلمه مکث دارند اما یک فرد عادی بین کلمات یک عبارت مکث می کند.

به عبارت دیگر لکنت زبان، آشفتگی و اختلال در روانی گفتار و برنامه ریزی آن می باشد. بطوریکه برای سن شخص نامناسب می باشد؛ و شامل یک یا چند مورد از این علایم است:

تکرار صداها، کشش صدا، به میان اندازی، مکث درون واژ ه ها، جایگزین کردن واژ ه ها به منظور جلوگیری از امتداد و قفل و گیر های قابل شنیدن.

انواع لکنت زبان کودکان:

نوع اول: لکنتی که در نتیجه برخی اختلالات مغزی در سال های آغازین کودکی رخ می دهد.

نوع دوم: لکنت زبانی که  به علت ضربات وارد شده به مغز یا سکته های مغزی یا مصرف بعضی داروها در بزرگسالی رخ می دهد. فشار های عاطفی و احساسی نیز در برخی مواقع موجب بروز لکنت زبان می شود.

در روش های گفتار درمانی می توان با توجه به عوارض و حملات مختلف لکنت (یعنی مدت زمان وقفه ها و فراوانی و توالی آن ها و شدت و کثرت و تکرار  ومیزان قوت  فشار و تشنج مربوط به تلفظ حروف و کلمات) دو نوع لکنت مشخص نمود.

• لکنت کلونیک یا حالت تکراری در بیان کلمه

لکنت دارای انواع مختلفی است. در نوعی از لکنت، کودک یا فرد لکنتی بر روی اولین حروف برخی از کلمات یا بخشی از کلام تکیه یا تکرار می کند، که این تکرار با تشنج و فشار غیر عادی بر اعضاء تشکیل دهنده رفتار همراه است.

مثلا به هنگام تلفظ کلمه ( بابا) لب ها صامت (ب) را چندین بار با فشار بیش از حد  بر لب تکرار می کنند تا بالاخره بابا به لفظ در آید. (ب… ب… بابا به این عارضه در اصطلاح علمی کلونیک گویند.

• لکنت تونیک یا توقف در تلفظ

هنگام تلفظ، کلمه را با وقفه و با فشار بیان نماید. یعنی هنگام تلفظ کلمه چند ثانیه توقف و سکون حاصل شود و سپس کلمه بیان گردد. این نوع لکنت، به تونیک که همان توقف درتلفظ مشهور است.

گاهی لکنت ترکیبی از هر دو نوع نقص یاد شده است و کودک مشکل مضاعفی در تلفظ کلمات و حروف دارد. کودک مبتلا به این نوع لکنت برای ادای کلمه شدیدا به خود فشار می آورد و پس از لحظاتی سکون بطور ناگهانی و با تشنج کلمه را ادا می کند.

در نوع دیگر تقسیم بندی لکنت را به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می کنند.

1-لکنت اولیه: تظاهرات لکنت کم اتفاق می افتد. از هر 100 کلمه در10 اشکال دارد. حرکات اضافی دیگر ( واکنش های لکنت) وجود دارد.

2-لکنت ثانویه: در این نوع لکنت، تظاهرات لکنت افزایش می یابد. تعداد گیر کردن ها و مکث بیشتر می شود و واکنش های اضافی حرکتی مثل تکان دادن دست ها و پاها وجود دارد. در لکنت ثانویه مکث ها بیشتر و طو لانی تر و مداوم تر می باشد.

میزان شیوع لکنت زبان

• هر کسی در هر سنی ممکن است دچار لکنت زبان شود. اما بیشترین شیوع لکنت در میان کودکانی است که در حال یاد گیری جمله سازی با کمک کلمه ها هستند. در این میان پسرها بیشتر از دخترها دچار لکنت می شوند.
• روانی گفتاری معمول اغلب بین 18 تا 24 ماهگی آغاز می شود و احتمال دارد تا 5 سالگی کودک بروز و افول داشته باشد.
• از هر 5 کودک یک نفر در مقطعی از زندگی دچار لکنت ناگهانی زبان شده و باعث نگرانی والدین می شود.
• از هر 20 کودک یکی از آن ها به مدت 6 ماه و یا بیشتر با این معضل روبرو است.
• در سنین 6 تا 7 سالگی نیز که مصادف با زمان آغاز مدرسه می باشد، به لحاظ ویژگیهای عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره موقعیت مناسبی است برای بروز لکنت زبان در میان کودکانی که بیشتر مستعد چنین اختلالی می باشند.
• گاهی از موارد در دوران بلوغ نیز افرادی که قبلا به نحوی لکنت زبان داشته اند دچار لکنت زبان می شوند.
• میزان شیوع لکنت زبان در بین کودکان تقریبا 5 درصد است ومعمولا تا سنین جوانی؛50 تا 80 درصد این افراد با رسیدگی و درمان به موقع بهبود پیدا می کنند و فقط 20 درصد تا بزرگسالی با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند.
• لکنت زبان در بین پسرها 4 تا 5 برابر دختر هاست و سیر بیماری نیز در بین پسرها طولانی تر است.70 درصد برای پسران و 30 درصد برای دختران ذکر گردیده است.
• اغلب مشکلات گفتاری در سنین 2 تا 5 سالگی (یعنی زمانی که کودکان در حال فراگیری مهارت های کلامی گوناگون، استفاده از لغات جدید، به کار گیری جملات طولانی، صحبت در میان جمع و بیان نظرات و افکارشان هستند) و سپس سنین 5 تا 7 سالگی ( یعنی زمان آغاز مدرسه، برانگیختگی برای یاد گیری و کنجکاوی، هیجان ناشی از کلاس و درس، کسب حمایت های اجتماعی و ورود به اجتماع بزرگ تر هستند) متناسب با ویژگیهای عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره ها آغاز می شود.

مشخصات بالینی لکنت زبان

اغلب کودکان در 12 تا 15 ماهگی شروع به صحبت کردن می کنند و در 18 تا 24 ماهگی با ساختارهای دستوری صحبت می کنند. کودکانی که لکنت دارند، میانگین زمان گفتارشان پایین است و تکلم را دیرتر آغاز می کنند. اینگونه کودکان الزاما در سایر مهارت های رشدی خود کند نیستند.

پژوهشگران طی تحقیقی دریافتند کودکان مبتلا به لکنت:

1. از تعداد بیشتری از گفته های تک واژه گانی استفاده می کردند.
2. ساختارهای ساده دستوری را به کار می بردند.
3. اشتباهات دستوری بیشتری داشتند.
4. اشتباهات بیشتری در تولید اصوات داشتند.
5. در مقایسه با کودکان سالم دو ماه تاخیر رشد کلامی داشتند.

تشخیص لکنت زبان در مراحل اولیه بسیار مشکل است، زیرا اغلب کودکان خرد سال بدون اینکه هیچ مشکل و یا زمینه ای برای گسیختگی های گفتاری داشته باشند، علایمی از لکنت زبان دارند. گروهی از آن ها چندان به این مشکل اهمیت نمی دهند و اگر چند بار هم نتوانسته اند کلمه ای را به درستی بیان کنند، هیچ ناراحت نمی شوند.

درحالی که گروهی دیگر، کمترین گرفتگی زبان، تاثیری عمیق بر رفتارهای اجتماعی آنان می گذارد و سخت تلاش می کنند تا لغات و واژگان را به درستی بیان کنند. در نهایت نیر از اینکه نمی توانند آن طور که می خواهند صحبت کنند دچار نا امیدی و ناکامی می شوند.

شدت لکنت زبان در کودکان می تواند از حادترین تا کمترین حالات متغیر باشد.

متخصصان گفتار درمانی برای تشخیص و شناسایی کودکانی که دچار لکنت زبان هستند، به علایم زیر توجه می کنند:

• تکرار صداها و هجاها ( مثل: من من من من، او او او)
• کشش یا امتداد دادن صداها مثل (تکرار صدایی مم ماما، تکرار هجایی ماما مامان)
• در میان اندازی
• مکث درون واژ ه ها
• انسداد قابل شنیدن و ناملفوظ ( مکث های پر و خالی)
• جایگزین کردن برخی لغات به منظور عدم گفتن کلمات مشکل
• تکرار واژ ه های تک هجایی
• انجام حرکات اضافی مثل، چشمک زدن، تیک، لرزش فک ها و لب و دهان
• بیان واژه های مشکل که با تنش فیزیکی ادا می شوند.

تمام موارد فوق علایم لکنت زبان هستند و چنان که والدین، مربیان و نزدیکان تصور می کنند کودکی که با این خصوصیات صحبت می کند، بهتر است با اتخاذ روش های مناسبی در صدد بهبود او برآیند و اجازه ندهند لکنت در او سال ها طول بکشد، زیرا گفتن این جمله: “که خودش خوب خواهد شد” مشکلی از کودک حل نمی کند.

مراحل مختلف لکنت زبان

الف) پیش دبستانی:

خطاهای گفتاری این کودکان ساده و رایج تلقی می شود و خود را در قالب تکرار سیلابها و کشیدن اول صداها نشان می دهد. از آن جایی که کودک نسبت به شیوه گفتار خود آگاهی ندارد، معمولا نگرانی خاصی هم از این بابت احساس نمی کند. چنانچه درمان لکنت در این مرحله آغاز شود، درصد بهبود کودک بسیار بالا خواهد بود.

ب) دبستانی:

در این مرحله کودک به دلیل فشارهایی که از سوی همکلاسیها، آموزگاران و والدینش بر او وارد می شود، نسبت به مشکل گفتاری خودآگاه می شود و لکنت داشتن را به عنوان مشکل جدی می پذیرد.

کودک مبتلا به لکنت در این مرحله تصور می کند با فشار آوردن بر خود، چشمک زدن های پیاپی، تغییر حالات چهره و اخم کردن می تواند مانع از لکنت خود شود. در حالی که این گونه رفتارهای نا خود آگاهانه او پس از مدتی به بخشی از  عکس العمل های کلامی او تبدیل می شوند.

پ) پیش نوجوانی:

در این مرحله کودک با تغییرات مربوط به بلوغ خود رو به رو است و مشکل لکنت او در موقعیتهای خاص و جدیدی پدیدار می گردد. از جمله: صحبت با افراد غریبه، خرید کردن، دوست یابی، سخنرانی در کلاس، گفتگو های تلفنی و …

ت) نوجوانی:

نوجوانی که مبتلا به لکنت است از بسیاری از موقعیتهای زندگیش چشم می پوشد و از ترس اینکه مورد تمسخر و استهزاء دیگران قرار گیرد، منزوی، کم حرف، مضطرب، افسرده می شود و در این مرحله گویش نوجوان بسیار کوتاه و محدود به واژگانی می شود که برای بیان و ادای آن ها مشکلی ندارد.

دلایل بروز لکنت زبان

تحقیقات مختلفی نشان می دهند که لکنت زبان بر اثر مجموعه ای از علل و عوامل به وجود می آید. از جمله وجود زمینه های ژنتیکی، آسیب های مغزی، اختلال سیستم گویایی، الگوهای نامناسب محیطی، عقب ماندگی های ذهنی، اختلالات شنیداری، بحران های روحی و روانی و …

این عوامل شاید به تنهایی علت بروز لکنت زبان در کودک نمی باشند، ولی زمینه را برای ابتلا به ناروانی های گفتاری هموار می کند. در واقع دلایل بروز لکنت زبان در کودکان تاکنون بطور دقیق روشن نشده است اما آنچه که تا حدودی مشخص است آنست که لکنت نمی تواند علت واحدی داشته باشد بلکه همواره معلول علل بدنی و عاطفی و اجتماعی یا ترکیب این عوامل است.

بسیاری از افرادی که لکنت زبان دارند دچار بعضی از ناراحتی های عصبی و ناسازگاریهای اجتماعی هستند. اما تشخیص اینکه آیا اینگونه ناراحتی های روانی علت لکنت زبان است و یا لکنت، خود حاصل حالات و فشارهای ناشی از اختلالات روانی است، بسیار مشکل است.

1- جنسیت:

لکنت با جنسیت رابطه دارد و میزان لکنت در پسر ها به میزان 3 تا 7 برابر بیشتر از دختر هاست. شاید علت آن  نیز این باشد که الیاف عصبی در دخترها زودتر از پسرها میلین می شود.

2- وراثت:

در مورد ژنتیکی بودن لکنت زبان اختلاف نظر هایی وجود دارد، زیرا ژن های خاصی مرتبط با آن شناسایی نشده است اما نزدیک به 60 درصد افرادی که لکنت دارند، خویشاوندانشان نیز دچار لکنت زبان بو ده اند یا هستند.

• بر اساس پژوهش ها فرد مبتلا به لکنت زبان از نظر ژنتیکی با شخص سالم متفاوت است.

3-تقلید:

شایع ترین علت بروز لکنت زبان در کودکان تقلید و اکتساب از الگوهای غلط است، به عبارت دیگر ممکن است مدل غلط، سبب فراگیری این عارضه تکلمی گردد. کودک با دیدن نحوه تکلم فردی الکن در میان فامیل، همسایگان، دانش آموزان مدارس، ناخود آگاه نحوه غلط تکلم را کسب می کند و به لکنت دچار می شود. در چنین مواردی بایدبه مجرد مشاهده آثار لکنت در کودک وی را از معاشرت شخص لکنت دار به دور دارید و با تمرین و تلقین کودک را به گفتار صحیح هدایت کنید و از خشونت و تند روی در این زمینه پرهیز نموده و با ضبط کردن  صدای کودک و نشان دادن پیشرفت های زبانش، او را به درست صحبت کردن تشویق نمود.

4-وضعیت های محیطی و عاطفی:

لکنت در خانواده هایی که کشمکش و اضطراب در آن ها زیاد است نسبت به خانواده های آرام بیشتر است. ناراحتی های روانی، فشارهای عصبی از جمله دیگر علل لکنت در اطفال است. والدینی که با هم نزاع می کنند و در جلوی طفل با یکدیگر پرخاش می کنند و با فریاد های بلند با هم صحبت می کنند در مواردی سبب ایجاد لکنت در فرزند خویش می گردند.

در برخی موارد متاسفانه والدین، مربیان و اعضای خانواده کارهایی می کنند که مانع از سخن گفتن عادی کودک می شود و او رابه عجولانه صحبت کردن و اشتباهات گفتاری وا می دارند.

برای مثال: قطع کردن نابجای کلام کودک، انتقادهای بیش از اندازه از صحبت های کودک، اصلاح گفتار کودک (تلفظ صداها، کلمات و جملات)، کامل کردن جملات کودک، شتاب زده صحبت کردن با کودک، تاکید بیش از  اندازه به کودک برای تند حرف زدن، فشارهای انضباطی شدید، توقعات بیش از حد توان ازکودک، تجربیات ناگوار زندگی، اضطراب شدید مادر و سبک زندگی پر شتاب و سریع و…

5- ترساندن طفل:

ترساندن طفل ممکن است ایجاد لکنت کند و در اصل هر گونه ترس و وحشت از جمله ترس از حیوانات و تاریکی و نزاع ها ممکن است منجر به لکنت شود. گاه حوادثی از قبیل افتادن از بلندی، تصادف با ماشین، قرار گرفتن در محیط انفجارهای شدید چون بمباران و رعد و برق نیز ممکن است سبب ایجاد لکنت در طفل و حتی بزرگترها شود. ترس از مدرسه در سال ورود به دبستان یکی دیگر از علل ابتلای کودک به لکنت زبان است. اولین روزهای مدرسه برای بچه ها روزهای حساسی است و باید در کمال دقت و مهربانی با آنان رفتار شود و گرنه ممکن است اختلالاتی در کودک بوجود آورد که لکنت زبان یکی از آن هاست.

6- چپ دستی:

گاه متغیر اجباری چپ دستی کودکان چپ دست نیز منجر به ایجاد لکنت در اطفال می گردد. برتری طرف در 5 الی7 سالگی خود را نشان می دهد که در این سنین لکنت هم بیشتر بروز می کند.

7- لکنت با منشاءجسمی:

در صورتی که به جسم آسیب وارد شود، دو مورد لکنت حادث می شود.

1- لکنت آهیانه ای:

بعضی مواقع آهیانه آسیب می بیند، گفتاری شبیه به لکنت مشاهده می شود، این نوع لکنت با در معرض خطر قرار گرفتن، بعد از 10 سالگی بوجود می آید و دقیقا علتش مشخص نیست و بیشتر بصورت گیر و مکث است. اضطراب هم در فرد دیده نمی شود و شبیه لکنت اولیه است.

2- لکنت حنجره ای:

درحالت عادی تارهای صوتی از هم جدا هستند بنابراین، هوا به راحتی وارد و خارج می شود. در موقع صدا سازی در خط وسط، تارهای صوتی راه  هوا را می بندد و چون هوا می خواهد خارج شود به این تارها فشار می آورد و لرزش ایجاد می گردد و صدا سازی انجام می شود و در دهان شکل می گیرد.

در موقع پچ پچ کردن دو سوم قدام تارها بهم چسبیده و یک سوم خلفی باز است. فلج عضلات تارهای صوتی بطور کامل یا ناقص یک طرفه یا دو طرفه باعث بروز لکنت می شود. زمانی که یکی از تارهای صوتی کارش را انجام می دهد، تار صوتی دوم نیز به محل مورد نظر آورده شود و در این حالت یک نوع بخصوص صدا سازی انجام می گیرد که نوعی لکنت است.

لکنت حنجره ای عبارت است از وقتی که اعصاب حرکت دهنده به عضلات تارهای صوتی، کارشان را انجام ندهند و ایرادشان منجر به قطع صدا و یا مکث گردد و در این حال لحظاتی توام با بی صدایی بوجود می آید.

8-عوامل روانشناختی:

در صورتی که کودک از ابتدا به خوبی صحبت می کرده و مشکل گفتاری نداشته است اما چند دقیقه یا چند روز است که لکنت پیدا کرده است، علت آن می تواند روان شناختی باشد که بهتر است توسط روانشناس بررسی شود.

بدیهی است هر کودکی دارای تواناییها، استعدادها، ویژگیها و خصوصیات رفتاری خاصی است که او را از سایر کودکان متمایز می کند. هیجانات، احساسات تنش ها، ضربه های عاطفی و … همگی از جمله عوامل روانی گوناگونی هستند که می توانند تاثیرات منفی بر گویش و کلام بگذارند.

9-عوامل بیولوژیک:

از آن جایی که سلامت مغز در گفتار و کلام کودک از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است، لذا هر گونه فشار، آسیب، ضربه و صدمه ای به مغز و سر می تواند عوارض گوناگونی در بر داشته باشد. از جمله: فشارها و آسیب های هنگام زایمان، نرسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد، آسیب های مغزی، صرع، بیماری های عفونی مغز که منجر به اختلال سیستم گویایی در مغز می شوند می توانند منجر به بروز لکنت زبان در کودک شوند.

10- فیزلوژی اعصاب:

در برخی کودکان دچار لکنت، برخلاف کودکان فاقد لکنت، زبان در نواحی متفاوتی از مغز پر دازش می شود. این مسله علاوه بر این می تواند  بر هر کنش بین مغز و ماهیجه هایی که حرف زدن را کنترل می کنند تداخل ایجاد کند.

این افراد در فرآیند تکلم و در تعامل پیامد های مغزی با ماهیچه ها و اندام های مورد نیاز در گفتار مشکل دارند.

11-عارضه های گفتاری و زبانی و تاخیرهای شناختی:

سرعت زیاد حین تکلم و افزایش دامنه لغات در کودک نیز می تواند از دلایل عمده این مشکلات گفتاری باشد.

12- ناشنوایی:

در مورد افراد کم شنوا، مغز از حواس دیگر به جز (حس شنوایی) استفاده می کند که شامل حس درک عمقی حرکتی می باشد. حال اگر این حواس هم ضعیف باشند فرد ناشنوا لکنت می گیرد. در همه لکنت ها، این دو حس ضعیف هستند، دیر اثر کردن بازخورد بر روی درون داد سبب دیر شنیدن صدای فرد ناشنوا توسط خودش می شود در نتیجه می تواند سبب بروز لکنت در او شود.

برخی نظریات در مورد لکنت بطورمشخص در مورد شنوایی بحث می کنند. آن ها شنیدن و گفتن را به عنوان یک سیستم در نظر می گیرند. یک کار سیستم این است که یک درون داد دریافت و آن را پردازش می کند و یک برون داد تحویل می دهد. بعضی سیستم ها غلط خود را می شناسند، برون داد را گرفته و از طریق پس خوراند (بازده) دوباره درون داد می فرستند. این یک سیستم Servo System  است و مغز نیز یک Servo System می باشد.

13-حجم هوا:

در افراد لکنتی حجم هوا در تنفس معمول کم شده وتنفس شانه و سینه ای دارند. بطور متوسط در 17 ثانیه 54 کلمه بایدگفته شود.

چه عواملی لکنت زبان را تشدید می کند؟

1- سن قبل از 5 سالگی:

سن قبل از 5 سالگی به دلیل عدم هماهنگی بین سرعت فکر و تکلم، کودکان نمی توانند به همان سرعتی که افکار در ذهنشان ایجاد می شود آن ها را به زبان بیاورند و گفته می شود عدم انطباق بین سرعت فکر و زبان یکی از عوامل ایجاد لکنت زبان می شود.

2- وجود نقش دو زبانگی در کودکان:

بدین معنا که چنانچه والدین قبل از سن 5 سالگی به کودکان خود علاوه بر زبان مادری، یک زبان  بیگانه دومی بیاموزند ممکن است روی روان خوانی گفتار کودک تاثیر منفی بگذارد و از آنجا که لازم است کودکان در یک لحظه نسبت به یک مفهوم از دو زبان گوناگون استفاده کنند برای آن ها بسیار سخت می باشد.

3-تبدیل اجباری چپ برتری به راست برتری:

تحقیقات نشان داده است چنانچه والدین با اجبار بخواهند در کودکان خود فعالیتهای گوناگون را با قسمت راست بدن انجام دهد این حالت می تواند عامل تداخلی را در نیمکره های چپ راست مغز بوجود آورد و بر روی فرآیند  تکلم نیز تاثیر بگذارد.

4-صدمات وارده به قسمتهای مختص گویایی:

آسیب وارده به ناحیه بروکا، ورنیکه می تواند تکلم انسان را تحت تاثیر خود قرار دهد.

5- نقش عوامل اقتصادی واجتماعی:

نقش عوامل اقتصادی، اجتماعی نیز در رشد گویایی بسیار  مهم است بطوریکه نشانگر آن است که کودکانی که در خانواده های مرفه زندگی میکنند؛ به دلیل اینکه والدینشان فرصت مناسب را جهت تمرین و تکرار کلمات با کودکان خود در اختیار دارند و می توانند به موقع آن ها را تشویق نمایند و از وسایل آموزش و کمک آموزشی بسیاری بهره مند گردند از رشد کلامی خوبی نسبت به کودکانی که در خانواده های ضعیف زندگی می کنند برخوردار هستند.

6- تغذیه نامناسب وبیماری:

عامل دیگر، نقش وجود تغذیه نامناسب و بیماریهای سخت خصوصا” دوران کودکی می باشد. گرفتار شدن به بیماری، خصوصا” در زمان حساس یادگیری تکلم به کودکان ، ضربه سختی را وارد می کند زیرا این کودکان بخاطر داشتن بیماری از سایر کودکان فاصله گرفته و برای مدتهای طولانی گوشه گیر می شوند و فرصت برقراری ارتباط با همسالان  خود را که نقش موثری در رشد کلامی آنان دارد پیدا نمی کند.

7- پیش داوری در کودکان لکنتی:

بدین معنا که فرد لکنتی از آن  جایی که قبل از اینکه شروع به صحبت کردن نماید در ذهن خود تصور می کند که اگر شروع به تکلم کند، همراه با مکث و تکرار می باشد، این پیش داوری وضعیت او راهنگام تکلم بدتر می نماید و منجر به تشدید لکنت زبان آن می گردد.

8-اثر سن و فشارهای روانی:

روانشناسان نقش استرس و فشارهای روانی را در تشدید لکنت زبان بسیار موثر می دانند، زیرا دیده شده است کودکان لکنتی در میان خانواده هایی بزرگ شده اند که والدینی بسیار سخت گیر و تنبیه کننده وجود داشته است و این سخت گیری و تنبیه شدید می تواند منجر به لکنت زبان کودکان گردد.

9- ترس:

از آن جا که کودکان در حدود سن6 سالگی، از محیط گرم و صمیمی خانواده جدا شده و وارد محیطی نا آشنا بنام مدرسه یا پیش دبستانی می شوند، چنانچه محیط مدرسه در جذب عاطفی کودکان موثر واقع نباشد، کودکان این محیط را بیگانه تصور کرده و نسبت به آن شدیدا می ترسند و همین عامل ترس می تواند منجر به لکنت افراد گردد.

10- نداشتن اعتماد به نفس، تشویق به موقع و تمرین و تکرار:

داشتن اعتماد به نفس بالا، تمرین و تکرار، تشویق به موقع، تمرین و تکرار با صدای بلند در جلوی آنها به تنهایی و در حضور جمع برای برطرف کردن لکنت بسیار موثر است. زیرا نداشتن اعتماد به نفس و خجالتی بودن مانع تکلم می شود.

11-آلرژی:

نتایج پژوهشی نشان داد آسم آلرژیک عاملی برای تشدید لکنت زبان است. به علت اختلالات پی درپی که این بیماری در دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی فرد ایجاد می کند، هماهنگی گفتار و تنفس در فرد مختل و لکنت زبان در وی شدید می شود.

والدین برای لکنت زبان کودک چه کاری می توانند انجام بدهند؟

1- نگرانی خود را کم کنید:

نگرانی والدین و تلاش آن ها برای رفع این مشکل گفتاری، موجب افزایش حساسیت و نگرانی کودک می شود. این نگرانی سبب آگاهی کودک از گرفتگی زبانش می شود. در صورتی که کودک نسبت به مشکل گفتاری اش حساس شود، مشکلات او در در صحبت کردن تشدید خواهد شد. فراموش نکنید این قبیل قفل ها و گرفتگیها امری ارادی نیست. سعی کنید با آرامش کامل به حرف های کودک گوش کنید و به شیوه گفتار او توجهی نکنید.

2-هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید:

کاملا عادی به چشمان او نگاه کنید و حتی اگر لکنت کرد، تماس چشمی خود را با او حفظ کنید.

3- وسط حرف های کودک نپرید:

به او کمک نکنید، وسط حرف های او نپرید و اجازه بدهید تا خودش حرفهایش را تمام کند حتی در زمانی که روی یک کلمه گیر دارد. بین صحبت کردن های او، صحبت هایش را قطع نکنید.

4-هرگز به او نگویید که چه کاری کند تا لکنت نداشته باشد:

تا زمان مراجعه به گفتار درمانگر از هر گونه خود درمانی برای کودک پرهیز کنید. عباراتی نظیر یواش حرف بزن، آهسته تر بگو، نفس عمیق بکش، آرامتر صحبت کن، نه تنها کمکی به کودکتان نمی کند بلکه سبب آگاهی کودک از لکنتش و شدید تر شدن لکنت می شود.

5- فعالیتهای غیر گفتاری کودکتان را بیشتر کنید:

کودک را در فعالیتهایی که به خوبی از عهده آن بر می آید شرکت دهید و تواناییهای او را تشویق کنید. این فعالیتها می تواند نقاشی کشیدن، رقصیدن، موسیقی و … باشد.

6- زمان هایی اختصاصی برای او در نظر بگیرید:

زمان هایی را برای او در نظر گرفته و خودتان دو نفر تنها با هم بازی کنید و یا حرف بزنید. این کار به مرور سبب می شود که کودک عجله ای به هنگام حرف زدن نداشته باشد.

7-آهسته و شمرده با او حرف بزنید:

کودک از شما حرف زدن را یاد می گیرد. اگر شما با سرعت پایین با او حرف بزنید، او نیز در هنگام حرف زدن به مرور سرعت خود را کمتر می کند و این باعث می شود که کمتر لکنت داشته باشد.

8- عوامل افزایش  دهنده هیجان را کم کنید:

کودکان در هنگام هیجان و ترس لکنت بیشتری دارند. حذف عوامل افزایش دهنده هیجان در طول دوره درمان لکنت زبان کودکان ضروری است. مثل بازیهای پر هیجان و پر تحرک

لکنت ناگهانی زبان اغلب ناشی از یک واقعه ترسناک برای کودک است و لازم است کودک از محیط هایی که باعث وحشتش می شود دور نگه داشته شود.

9- طول جملات خود را در هنگام حرف زدن با او کم کنید:

هر چقدر طول جملات شما بیشتر باشد احتمال بروز لکنت زبان نیز بیشتر است. شما به عنوان الگوی گفتاری فرزندتان، اگربا جملات با طول کوتاه با او صحبت کنید این الگو به مرور در گفتار کودک نیز دیده می شود.

10- به فرزندتان نشان دهید که مشتاق شنیدن هستید:

می توانید از طریق زبان بدن نشان دهید که کاملا به حرف های او گوش می کنید. او باید بداند شما به معنای حرفهای او گوش می کنید و شیوه حرف زدنش برای شما اهمیت ندارد. وقتی که صحبت می کند، تماس چشمی را رعایت کنید. لبخند بزنید و مشتاقانه به صحبت هایش گوش کنید. این کار به فرزند شما کمک می کند تا آرام شود و آهسته تر صحبت کند.

11- فرزندتان را همانطور که هست بپذیرید:

بسیاری از کودکانی که از لکنت خود آگاهی دارند بخاطر شیوه حرف زدن خود نگران و خجالتی هستند. سعی کنید والدین حمایتگر و صبوری برای آن ها باشید. بخاطر بسپارید که وقت زیادی را باید در اختیار او قرار دهید. در کنار او بنشینید، دستتان را به دور گردنش ببرید و در این لحظات عجول نباشید. در لحظاتی که کنار او هستید می بایست به فرزندتان بفهمانید که شما الان کاملا در اختیار او هستید. دائما به او بگویید که این مشکل بزرگی نیست و فقط برخی از کلمات را دیرتر می گوییی. به او بگویید که ما با هم روی این موضوع کار می  کنیم و به کمک گفتار درمانی این مشکل را حل می کنیم.

12-از جملات ساده استفاده کنید:

ثابت شده است که فرد دارای لکنت هر چقدر جملات وکلمات پیچیده تری استفاده کند احتمال بروز لکنت زبان در او بیشتر می شود. شما به عنوان الگوی گفتاری او سعی کنید که کلمات پیچیده و جملات پیچیده کمتری استفاده کنید. اینکار به مرور کمک می کند تا پیچیدگی کلمات و جملات کودک کمتر شود.

13-همه خواسته هایش را عملی نکنید:

مواظب باشید بخاطر مشکلات گفتاری او، تسلیم خواسته های غیر منطقی او نشوید.

14-   دلیل لکنت را از او نپرسید:

مواقعی که کودکتان با لکنت صحبت می کند، دلیل این گونه صحبت کردن را از کودک نپرسید یعنی به او نگویید که “چرا اینطوری صحبت می کنی؟”

15-انتقاد نکنید:

از روش صحبت کردن او انتقاد نکنید و به او برای صحبت کردن درست فشار نیاورید.

16- مراجعه به متخصص:

در صورت عدم بهبودی دارو برای درمان، گفتار درمانی کمک خواهد کرد. بدانید که گفتار درمانی سریعا جواب نمی دهد و نیازمند جلسات متعدد است، پس زود خسته نشوید و ادامه دهید.

17- رعایت نوبت در حرف زدن:

رعایت نوبت در صحبت کردن می تواند فشار و تنش های کودک را کاهش دهد. هنگام سخن گفتن با کودک رقابت نکنید.

18- حذف سرعت و شتاب:

سرعت و شتاب را از جریان زندگی کودک حذف کنید.

19- تقویت اعتماد به نفس:

در مواردی با تقویت اعتماد به نفس کودک، میزان لکنت او کاهش می یابد. بنابراین والدین می توانند با مهم نشان دادن تواناییهای کودک و کم اهمیت نشان دادن لکنت او، عزت نفس او را تقویت کنند. نقاط قوتش را تشویق کنند و کمک کنند تا به هدف هایش هر چند که کوچک و ناچیز باشد برسد.

زمانی که می خواهد صحبت کند، شهامت و جرات او را از بین نبرید. برای تقویت اعتماد به نفس به او مسئولیتهایی که در توانش هست بدهید. باید جنبه های شخصیتی او را بالا ببرید مثلا در صورتی که مهربان است آن شخصیت اخلاقی اش را تقویت کنید.

20- تقویت حس مشارکت و همکاری:

حس مشارکت را در او تقویت کرده و او را تشویق  به شرکت در کارهای گروهی کنید.

21- تلفظ اشتباه کودک را تقویت نکنید:

کودکان بخصوص در زمان به حرف آمدن، برخی حروف را به خوبی ادا نمی کنند و بعضی اطرافیان به دلیل جذابیت این موضوع، با خنده، این رفتار را در کودک تقویت می کنند. باید گفت که این گونه واکنش ها، صحبت کردن درست کودک را به تاخیر می اندازد و او را دچار مشکل می کند. فقط و فقط کلمه را بصورت درست تلفظ کنید و از اصرار برای تغییر آن جدا خودداری کنید. مثلا برخی کودکان کلمه شکم را به شمک، تاکسی را  تاسکی، باران را بالان و… تلفظ می کنند. شما نباید بگویید ببین شمک درست نیست. بگو شکم. بلکه باید بگویید: آها شکمت درد می کند؟ به نظرت سوار تاکسی بشیم و …

22- صحبت کردن با کودک درباره مشکلش:

بعضی از متخصصان گفتار درمانی ترجیح می دهند بدون اینکه مشکل را به کودک بگویند، بیشتر با والدین کودک لکنتی کار کنند تا خود کودک. وقتی او را نزد آسیب شناس گفتار می بریم بهتر است بگویید که در گفتن بعضی واج ها مشکل دارد. کودک ممکن است در مورد علت اشکال گفتارش یک سری سوالاتی بپرسد از این قبیل که: چرا وقتی می خواهم حرف بزنم گلویم سفت می شه؟ چرا گلویم گیر می کند؟ یا حتی چرا این طور شده ام؟ باز کردن این مشکل می تواند به او کمک کند. پاسخ به این که چرا من لکنت دارم؟ بسیار مشکل است. اما با توضیحات کوتاه می توانید به بهترین وجه او را راضی کنید.

علائم لکنت زبان در کودکان:

لکنت اختلالی است در روانی گفتار، که سبب وقوع وقفه هایی در گفتار می شود. این وقفه ها به دلیل ندانستن واژگان و یا نحوه تلفظ آن ها نیست. انوع و اشکال لکنت زبان در کودکان می تواند به شکل 1-تکرار 2- کشیده گویی 3- گیر یا توقف کامل دیده شود. این مشکل می تواند انواع مختلفی داشته باشد.

به عنوان مثال: کسی که لکنت دارد، ممکن است یک صدا یا یک هجا رابه ویژه در ابتدای کلمه تکرار کند. (صا صا صادق). همچنین این وقفه ها می تواند به شکل کشیده گویی یک صدا مانند “سلام” دیده شود، گاهی اوقات لکنت شامل توقف کامل گفتار یا حذف صدا است. برخی از موارد گرفتگی زبان کودکان همراه با وقفه های مکرر، با صداهایی مانند “ه”یا “ام” دیده می شود.

معمولا کودکان قبل از لکنت، براحتی حرف می زنند، یکی از ویژگی های این مشکل گفتاری، عدم ثبات در شدت آن است. این عدم ثبات هم در شدت و هم در کلمات دیده می شود. منظور از عدم ثبات در شدت این است که ممکن است در بازه هایی از زمان، شدت لکنت خیلی کم و یا خیلی زیاد شود. منظور از عدم ثبات در کلمات این است که ممکن است در زمان هایی همان کلمه را به راحتی بیان کنند.

• ممکن است در عضلات صورت کودک شاهد تنش و تقلا باشید.
• ممکن است صدای کودک حین تکرارها اوج بگیرد. ( تن صدا بالا برود).
• در موارد جدی تر لکنت زبان، ممکن است کودک برای حرف زدن، تلاش و تنش قابل ملاحظه ای از خود نشان بدهد.
• در موارد شدید تر کودک اغلب با تغییر کلمات یا استفاده از صدا های اضافی برای آغاز صحبت، سعی می کند از دچار شدن به لکنت خودداری کند. همچنین این کودکان گاهی سعی می کنند از موقعیتهایی که باید در آن ها صحبت کرد اجتناب کنند.

روش های درمان :

روان کاوی، گروه درمانی، خود درمانی، دارو درمانی، شناخت درمانی و…

در برخی موارد، درمان لکنت زبان نیاز به جلسات متعددی دارد که لازمه آن ایجاد ارتباط مناسب و موثر با کودک و والدینش است. بطور کلی هر چه کودک از نظر سنی بزرگتر باشد، برنامه درمان طولانی تری نیاز دارد. هدف درمانگر برای بهبود کودکان خردسال مبتلا به لکنت آنست که مانع از پیشرفت مشکل او شود و در همان ابتدا آن را درمان کند.

هر چه درمان دیرتر آغاز شود و کودک بزرگتر باشد، احتمال بهبودی کامل کمتر می شود. در مورد کودک دبستانی، باید به آن ها آموخت که چگونه تنش خود را کاهش دهند و سعی کنند راحت و آرام صحبت کنند. این کار ابتدا از کلمات آغاز می شود و به تدریج به جملات و عبارات بلند و طولانی تر می رسد.

 

دو نکته اصلی جهت درمان  لکنت کودکان:

1- گفتار کودک از چه لحاظ با گفتار سایر کودکان هم سن و سال او تفاوت دارد؟

2- خانواده و اجتماعی که کودک در آن زندگی می کند، تا چه اندازه برای درست صحبت کردن به کودک فشار می آورند؟

1-خود درمانی:

بر اساس این روش، لکنت زبان رفتاری است که نیاز به اصلاح و بازسازی دارد. کودک باید سعی کند با تغییر احساسات و نگرش خود نسبت به لکنت زبان خود، رفتارهای حاصله از آن را مثل چشمک زدن، تیک های عصبی، تنش های عضلانی را کنترل کند. از جمله روش های مورد استفاده این دیدگاه: شیوه حساسیت زدایی، کاهش عکس العمل های عاطفی (ترس از لکنت)، جایگزین  کردن رفتارهای مثبت برای کنترل لکنت و روش های کاهش هیجان می باشد.

در روش حساسیت زدایی، کودک را به تدریج با موقعیت ها و شرایط اضطراب آوری که موجب لکنت می شود، رو به رو می کنند و سعی دارند با کاهش عوامل تنش زا لکنت او را درمان کنند.

2-روش جریان هوا:

این روش برای کودکان 7 سال به بالا تنظیم شده است و توجه و تاکید درمانگر  به اصلاح تلفظ و نظم تنفس است. بر طبق این شیوه، کودک همان طور که یاد گرفته است لکنت داشته باشد، می تواند یاد بگیرد که لکنت نداشته باشد. اساس این روش به تمرین های مربوط به رها ساختن عضلات اندام های گویا یی و کاهش فشار بر آن هاست.

3-دارو درمانی:

 از  آن جایی که لکنت زبان همیشه با فشار روانی و تنش همراه است، گروهی از درمان گران برای درمان این عارضه از دارو های آرام بخش استفاده می کنند که البته کمتر معمول است. پزشکان و گفتار درمانگران معتقدند که تاکنون هیچ دارویی تاثیر اساسی و قطعی بر لکنت زبان نداشته است.

برخی نیز اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت، تنش ها، اضطراب و هیجانات عاطفی است، لذا داروهای آرامبخش می تواند تا حدودی کودک را از این هیجانات دور نگه داشته و لکنتش را تقلیل دهد.

4- دستگاه شنیداری ادینبورگ:

این دستگاه شامل میکروفن، ضبط صوت و یک گوشی است که صدای کودک را هنگام صحبت کردن، ضبط می کند و با چند ثانیه تاخیر از طریق گوشی ها در گوش کودک پخش می کند.

گروهی از کودکانی که مبتلا به لکنت هستند، زمانی که برگشت صدای خودشان را و یا صدای نسبتا بلندی را می شنوند، علائم کمتری نشان می دهند. مطالعات نشان می دهد که شنیدن صدای گوشی، موجب بلندتر و تا حدودی کشیده تر صحبت کردن و در نتیجه روانی و سلامت کلام کودک می شود.

5- روش های رفتار درمانگران:

از دیدگاه رویکرد رفتاری، لکنت زبان به عنوان رفتاری آموخته شده مورد بررسی قرار می گیرد و روش های درمانی آن هم بر اساس اصلاح رفتار، کنترل ناروانی ها و کاهش رفتارهای غیر کلامی استوار است.

اهداف کلی این دیدگاه عبارتند از:

• کاهش وضعیت عواملی که لکنت را شدت می بخشند و موجب ادامه آن می شود.
• اصلاح و کاهش شدت لکنت زبان بوسیله حذف نشانه های ثانویه لکنت و از بین بردن اجتناب.
• کمک به کودک مبتلا تا بتواند به سهولت نسبی و بدون کوشش زیاد صحبت کند.

تکنیک های مورد استفاده رویکرد رفتاری:

1-بررسی شرایطی که موجب لکنت در کودک می شود.

2-لکنت ارادی:

روش های لکنت ارادی به کودک کمک می کند که نه تنها با وجود داشتن لکنت می تواند تا حدی روان صحبت کند، بلکه از اضطراب او نیز کاسته می شود.

3-ساختن الگوهای جدید لکنت:

با استفاده از این روش جهت تکرار یک صدا به آرامی و بدون تنش انجام می شود و تلفظ به سوی بخش بعدی کلمه آسان می شود.

4-ساختن الگو های تنفس جدید:

دم و بازدم بخشی از علل صحبت کردن است. اصلاح الگوهای تنفسی به کودک کمک می کند تا در فواصل درست صحبت کردن، نفس بکشد و نسبت به دم و بازدم خود آگاهی داشته باشد.

5-آرام سازی افتراقی:

تمرین گفتار در حالی که کودک در حال دراز کشیدن است، ارزش خاصی ندارد، بلکه باید سعی کند در حالت نشسته و یا ایستاده، الگوهای گفتاری خود را تصحیح کند.

6- خواندن مکرر متن، کنترل سرعت:

زمانی که کودک متنی را چندین بار می خواند در می یابد که با هر چه بیشتر خواندن، لکنت او نیز کمتر می شود، در واقع خواندن متوالی اضطراب او را کاهش می دهد.

6- روش گروه درمانی کودکان:

مسائلی که در جلسات گروه درمانی کودکان ارائه می شود عبارتند از :

• منظور از لکنت چیست؟
• چطور بیان واژه ها را فرا می گیرید؟
• چطور از واژ ه ها جمله ساختن را بیان می کنیم؟
• چطور برای انتقال معنا از واژه ها استفاده می کنیم؟
• . چطور آنچه را که انجام می دهیم مشاهده می کنیم؟
• چطور راههای جدید انجام کارها را می آموزیم؟
• چطور احساس ترس و شرمساری می تواند در انجام کاری دخالت کند و مانع از انجام آن می شود؟
• چطور رفتار صحبت کردن را تغییر می دهیم؟
• چطور از صحبت کردن برای شناخت مردم استفاده می کنیم؟

7-استفاده از مترونوم: یکی از روش های رفتاری که برای اصلاح ریتم صدا و هماهنگ ساختن تکلم کودک موثر است، استفاده از مترونوم می باشد. پس از آنکه تکلم کودک منظم گردید، استفاده از دستگاه نیز به تدریج کاهش می یابد.

8-گفتار درمانی: گفتار درمانگر در ابتدا با مشاهده و تحلیل وضعیت گفتاری کودک و محیط خانواده سعی در فراهم کردن محیطی ایده آل برای رفع گرفتگی زبان کودک می کند.

اگر کودک در هماهنگی گفتار و تنفس مشکل داشت با آموزش تمریناتی به او در این زمینه کمک می کند. سپس سعی در آموزش شیوه ای می کند که کودک در آن کمترین گرفتگی را داشته باشد. تکنیک های بسیار متفاوتی برای روان و راحت حرف زدن وجود دارند. اینکه چه تکنیکی و چه شیو ه ای برای کودک مفید است، توسط گفتار درمانگر مشخص می شود. گفتار درمانی مانع از تبدیل لکنت به یک معضل می شود. پس اگر کودکی دارید که تازه علائم لکنت در او پدیدار شده است حتما به یک پاتولوژیست گفتار مراجعه کنید.

لیستی از معمول ترین تکنیک های گفتار درمانی:

• (کاهش سرعت گفتار از طریق تکنیک های گفتار در مانی)Slow rate
• (تماس ملایم، تکنیک حرفه ای که آسیب شناس گفتاربه کودک آموزش می دهد.) Light contact
• (شروع آسان، بخصوص برای کودکانی که در شروع کلمات مشکل دارند مفید است).Easy start
• (مکث، یک تکنیک موثر برای برخی از انواع گرفتگی زبان مفید است.)Pausing
• (برخی از کودکان، بخصوص در شروع درمان نیازمند استفاده از آن برای روانی گفتارند.)stretch

راهکارهایی برای کم کردن لکنت زبان کودکان:

1. صحبت کردن هماهنگ با یک گوینده دیگر(گفتار گروهی)
2. کپی کردن گفتار یک گوینده دیگر ( گفتار سایه)
3. گفتار گروهی و گفتار سایه به علت شنیدن صدای خود فرد یا صدای دیگران و یا با شنیدن سیگنال های گفتاری خودش به یک شکل دیگر و یا یک لهجه دیگر، صحبت کردن را برای فرد روان می کند.

4. گفتار نجواگونه:

تارهای صوتی در گفتار نجوا گونه به هم نزدیک می شوند اما مرتعش نمی شوند و تمام صداها به صورت unvoice بیان می شود.

1. هنگام آواز خواندن یا سرود

2. هنگام صحبت با یک عروسک یا بچه های کوچک:

زیرا کمتر از زبان پیچیده و الگو های آهنگین متغیر استفاده می کنیم و روانی گفتار کمتر نوسان پیدا می کند.

1. روانی گفتار،

وقتی کودک کوچکتر با عروسک ها و یا با خود صحبت می کند ناشی از این است که لکنت با گفتار دو سویه همراه نیست. پس اگر گفتار یک سویه باشد و کودک منتظر پاسخ از شنونده نباشد، کشمکشی اتفاق نمی افتد و گفتار بسیار روان است.

1. هنگام صحبت کردن بلند با خود:

2. روش دو جانبه یا مکمل:

در این روش به باز پروری پرورش جنبه های دو گانه فکری و زبان اهمیت فراوانی داده می شود. این روش بیشتر در مورد کودکان 3 تا 7 ساله استفاده می شود و معمولا نتایج ثمر بخشی دارد. هدف این روش، پرورش دو گانه ای از قدرت و صحت تفکر و قدرت و صحت بیان است. به عنوان مثال برای رسیدن به این هدف به کودک می آموزند که افکار خود را صحیح و روشن دریابد، فقط افکار واضح و روشن خود را به زبان جاری نماید و کلمات و جملات را دقیق و رسا باز گو نماید.

چه زمانی از متخصص باید کمک گرفت؟

• زمان لکنت شدیدتر و به دفعات بیشتر رخ می دهد.
• زمان  لکنت با حرکات خاص بدن یا صورت همراه است.
• وقتی صحبت کردن به شکل مشخص سخت و تصنعی است.
• وقتی کودک از موقعیتهایی که مستلزم حرف زدن است . اجتناب می کند.
• تنش در صدا. که نتیجه اوج گرفتن تن صدا هنگام صحبت کردن است.
• وقتی لکنت پس از 5 سالگی کودک همچنان ادامه پیدا می کند.