راه های درمان و اصلاح دروغگویی در کودکان:

1. کمک گرفتن از متخصص و مشاوردر مشهد:

بچه های بزرگتر از 10 سال که مدام دروغ می گویند، باید از نظر مشکلات عاطفی و روانی بررسی شوند. برخی از آن ها می دانند رویا بافی می کنند اما اصلا” از این موضوع ناراحت نیستند. این گروه هم به پیگیری نیاز دارند.

2. به کودکان یاد دهید که راستگویی سبب اطمینان می شود:

توضیح دهید که وقتی حقیقت را نمی گویید، دیگران را به درد سر می اندازد و احساس های آن ها را جریحه دار می کند و به همین دلیل هیچ کس به او اعتماد نمی کند و این کار به شکل عادتی در می آید که ترک کردنش بسیار مشکل است.

اگر متوجه شدید که کودکتان دروغ گفت، از او این سوالات را بپرسید تا وجدان او را بیدار کنید.

آیا کاری که انجام داده ای درست بود؟ چرا فکر می کنی که با گفتن اصل ماجرا، مرا نگران می کنی؟ آیا می دانی اگر همه اعضای یک خانواده همیشه به یکدیگر دروغ بگویند، چه اتفاقی می افتد؟

3. کودکان را نسبت به ارزش راستگویی واقف کنید:

با گفتن جملاتی که بار معنایی مثبت دارند، کودکان را نسبت به ارزش راست گویی واقف کنید. این گونه جملات اگر بطور مداوم برای کودکان تکرار شوند به مرور زمان در ضمیر ناخود آگاه آن ها نقش می بندد و در درمان دروغ گویی در کودکان بسیار موثر است. جملاتی نظیر همیشه حرف راستگویی بهترین حرف است، تو پسر یا دختر راست گویی هستی.

4. کودکان را با عواقب دروغ گویی آشنا کنید:

گاهی اوقات کودکان را در موقعیتی قرار دهید که در معرض عواقب ناخوشایند سخن خود قرار بگیرند. به عنوان مثال او را متوجه این موضوع کنید که وقتی در خصوص نمره خود دروغ می گویند امکان اینکه بتوانید کمکی به او بکنید را از خود سلب کرده است. به او بگویید اگر به دروغ گویی خود ادامه دهد دیگر نمی توانید هیچ کدام از حرف هایش را باور کنید.

5. مچ گیری نکنید:

نباید از کودک به گونه ای سوال شود که حالت باز جویی داشته باشد زیرا اگر کودک در یابد که می خواهید از او مچ گیری کنید برای فرار از این دام به دروغ متوسل خواهد شد. از یک طرف ما نباید باز پرس بازی در بیاوریم و کودک را سوال پیچ کنیم و موضوع را بزرگ جلوه دهیم و از طرف دیگر باید حتما” و بدون تردید، رک و پوست کنده با کودک حرف بزنیم.

6. جزییات یک ماجرا را از کودک نخواهید:

زیرا اغلب کودکان به جزییات حوادث دقت نمی کنند یا آن ها را به فراموشی می سپارند. بنا براین اگر در این مورد به او فشار وارد شود، برای فرار از این امر ناگزیر به دروغ گویی روی می آورد.

7. لیستی از موارد راستگویی او تهیه کنید و به او جایزه بدهید:

به ازای هر حرف راستی که زده حتما” تحسین و تشویقش کنید.

برای تشویق کردن او به راستگویی می توان برایش پاداش در نظر گرفت. مثلا” بجای آن که بگویید ” دیگر دوستت ندارم، تو همیشه با دروغ هایت ما را ناراحت می کنی” می توانید بگویید ” می دانم که دوست داری همیشه راست بگویی، از این به بعد هر روز که دروغ نگویی به تو جایزه می دهم.”

8. حل مسئله را به او یاد دهید:

هر خطای کودک،وقتی برای آموزش رفتار درست به اوست. مثلا” بجای آنکه با عصبانیت بگویید” تو اتاق پذیرایی را کثیف کردی؟” که او از ترس مجبور شود که دروغ بگوید، می توانید بگویید:” وقتی غذا می خوری چون توی اتاق راه رفته ای، همه جا کثیف شده به نظرت چکار کنیم؟” و پس از طرح راه حل ها به بهترین پیشنهاد عمل کنید.

9. کاری نکنید که کودک شرمنده و خجالت زده شود:

از او سوال هایی که محرک دروغ گفتن است نپرسید ، در این صورت کودک می آموزد که پدر درک می کند که من می توانم مشکلاتم را به او بگویم.

10. تشویق به صداقت و راستگویی:

مثلا” وقتی کودک می گوید ” من مرد عنکبوتی هستم” در این وضعیت بهتر است شما با یک سوال ساده و قابل فهم پاسخ کودکتان را بدهید و مثلا” بگویید” منظورت این است که خیلی قوی هستی؟”

11. دروغ گفتن را به کودک یاد ندهید:

گاهی اوقات والدین به فرندانشان دروغ گفتن را یاد می دهند برای نمونه مادر یا پدر به فرزندش می گوید این مطلب را به کسی نگو، یا اگر کسی از تو چیزی پرسید یک دروغی بگو. این نوع روش تشویق کودک به دروغگویی است و در نتیجه کودک متوجه می شود مواقعی که با مشکلی مواجه شد، می تواند با دروغ گفتن به راحتی به خواسته خود دست پیدا کند.

12. کودک را با برچسب دروغ گو خجالت زده نکنید:

کودک به منظور  مطرح کردن خود و جلب توجه دیگران در بیشتر مواقع به دروغ گویی روی می آورد. والدین در این زمان با آگاهی به این گونه رفتار برای اجتناب از شرمنده شدن و خجالت کشیدن یا تنبیه شدن کودک سعی نکنند فرزندشان را به گونه ای سرزنش کنند که به کسی لطمه ای وارد نشود.

برخی موارد ، دروغ گویی فرزند به منظور حمایت، نیکی یا کمک کردن به شخص دیگر است و در مقابل کودک از روی خود خواهی برای پیشرفت و ترقی و حمایت از خود در مقابل دیگران یا برای محقق کردن سوء عمل یا رفتاری نادرست به دروغ گویی روی می آورند.

برچسب زدن همیشه نتایج منفی دارد. هیچ گاه به او نگویید تو بچه دروغ گویی هستی بجای آن جملاتی که بار معنایی مثبت دارند را به کار ببرید. به عنوان مثال میتوانید بگویید تو بچه راست گویی هستی و من اطمینان دارم که دیگر هیچ وقت به من دروغ نخواهی گفت.

13. در هنگام دروغگویی سخن او را قطع کنید:

کودک شما نباید احساس کند که شما متوجه سخن دروغ او نمی شوید. اگر زمانی که کودک در حال دروغ گفتن است سخن او را قطع نکنید، کمکی به درمان دروغ گویی در کودک نکرده اید. کودک باید این حس را داشته باشد که اگر دروغ بگوید شما متوجه می شوید و این رفتار او شما را ناراحت می کند.

14. از پیام های پنهان استفاده کنید:

بسیاری از کارتو ن ها و کتاب های داستانی حاوی پیام های پنهان بسیار مفیدی هستند، شما می توانید از پیام های پنهان این کارتون ها و کتاب های داستان استفاده کنید. مثل داستان چوپان دروغگو

15. تنبیه و تشویق:

کودکان نیز مانند بزرگسالان دارای شخصیت های متفاوتی هستند. شما باید با در نظر گرفتن این نکته بهترین واکنش را در مقابل رفتارهای ناشایست او از جمله دروغ گویی نشان دهید. به عنوان مثال در برخی موارد لازم است او را تشویق کنید تا راست بگوید و در مواقعی لازم است از روش های تنبیهی استفاده کنید. بطور کلی باید دریابید کدام روش تربیتی در کودک شما تاثیر بیشتری دارد.

برای موثر شدن این روش می بایست تنبیه و تشویق را در کنار یکدیگر به کار ببرید. تنبیهات می تواند مواردی نظیر اعمال محدودیت در خرید خوراکی و ساعات تماشای تلویزیون و مانند این ها باشد.

16. ناراحتی و نارضایتی خود را ابراز کنید:

با تغییر دادن در حالات چهره و جملاتی مانند من رو خیلی ناراحت کردی و نظایر آن. کودک باید دریابد که دروغ گویی از نظر شما رفتاری نادرست است و حتی اگر شما او را به خاطر کار ناپسندی که انجام داده ببخشید، بخاطر دروغ گویی نخواهید بخشید و این آزردگی باید در چهره شما نمایان باشد.

17. در زمان مناسبی اقدام کنید:

اصلاح بسیاری از جنبه های ناصحیح تربیتی در کودکان تا پیش از 5 سالگی ، بسیارآسان تر خواهد بود. سن 10 سالگی قسمت عمده ای از آن چه که ما از آن به عنوان ضمیر ناخود آگاه یاد می کنیم شکل گرفته است و اگر پس از آن کودک همچنان دروغ بگوید، اصلاح این رفتار او دشوار خواهد بود. بنا براین لازم است درمان دروغ گویی در کودکان را در سن مناسبی آغاز کنیم.

18. نظر او را در مورد فردی که دروغ می گوید بپرسید:

وقتی که در جمعی که او هم حضور دارد، کسی دروغ می گوید، بعد از آن هنگامی که با کودکتان  تنها شدید در مورد این مسئله صحبت کنید.

19. مقابله با دروغ گویی کودکان، باید منجر به معذرت خواهی شود:

شما باید نوع برخورد خود را به گونه ای تنظیم کنید که مجازات شما منجر به اصلاح رفتاری کودکان شود. اگر کودکتان پس از دروغ گفتن معذرت خواهی کرد، این امر نشانه آن است که کودکتان در مسیر درستی قرار گرفته است. فقط زمان نیاز دارد تا کاملا” اصلاح شود. به هیچ عنوان انتظار نداشته باشید  که کودکتان در یک زمان کوتاه با شما صادق باشد.

20. کودکان را در جمع ضایع نکنید:

اگر کودک در جمع دروغ می گوید تا خود را فردی شایسته نشان دهد، والدین نباید در مقابل دیگران با او برخورد کنند بلکه در خلوت و هنگامی که با او تنها می شوید می بایست در این مورد حرف بزنید.

21. استفاده از ضرب المثل:

والدین می توانند با استفاده از ضزب المثل هایی که در رابطه با دروغ و یا صداقت در بین مردم رواج دارد ، کودکشان را به راست گویی تشویق کنند. البته تنها استفاده از این روش تاثر گذار نیست، اما اگر معنای آن در ذهن کودک نقش ببندد، تاثیرات بسیار زیادی خواهد داشت.

22. شوخیهای والدین:

شوخی های والدین در حضور فرزندان باید با احتیاط صورت گیرد. مثلا” ” به بابا نمی گیم که امروز چقدر خرج کردیم”.